26 kwietnia 2024

Chrześcijanie rozpoczęli Adwent, czyli czas radosnego oczekiwania na przyjście Jezusa Chrystusa. Rozpoczął się on nieszporami czwartej z kolei poprzedzającej Święto Bożego Narodzenia niedzieli do zmierzchu 24 grudnia (czyli minionej niedzieli). Słowo “adwent” pochodzi od łac. advenio – przychodzić (gr. epifaneia, parusia – przyjście, objawienie). Sens okresu Adwentu jest nierozłącznie związany z uroczystością Narodzenia Pańskiego. 

Pierwsze wzmianki o przygotowaniu do Bożego Narodzenia – adwentu pochodzą z Galii (dzisiejsza Francja) i Hiszpanii. Pierwotnym sensem było przygotowanie katechumenów do przyjęcia sakramentów inicjacji chrześcijańskiej, zwłaszcza chrztu, którego udzielano 6 stycznia (dzisiejsza uroczystość Objawienia Pańskiego). Biskupi proponowali należyte przygotowanie do obchodów Narodzenia Pańskiego poprzez ascezę, pokutę i rezygnację z zabaw i uciech.

W Rzymie Adwent wprowadzono dopiero w VI w. (trwał on pierwotnie 6 tygodni), zaś od pontyfikatu św. pap. Grzegorza Wielkiego – już cztery tygodnie. Zyskał on ponadto, poza acetycznym przygotowaniem do Bożego Narodzenia; charakter eschatologiczny; czyli przygotowania do ostatecznego przyjścia Chrystusa (paruzji).

Pierwsza niedziela adwentu jest zarazem pierwszą niedzielą nowego roku liturgicznego.  Rok kalendarzowy rozpoczyna się 1 stycznia a kościelny właśnie pierwszą niedzielą adwentu

W Polsce szczególną tradycją tego okresu są Roraty. To tak naprawdę msza. Jest odprawiana o wschodzie słońca i jest to msza wotywna, co oznacza, że nie odprawia się jej zgodnie z formularzem przypisanym danemu dniu, ale według formularza, który odpowiada szczególnej okazji bądź też pobożności wiernych. Roraty to msza o Najświętszej Maryi Pannie a nazwa „roraty” pochodzi od pieśni śpiewanej na początku tej mszy – „Rorate caeli desuper”, czyli „Spuśćcie rosę niebiosa”

Roraty to charakterystyczne nabożeństwo, które jest odprawiane wyłącznie w adwencie. Oznacza to zatem, że roraty zaczynają się wraz z tym okresem liturgicznym. Ale uwaga! Adwent jak wcześniej pisaliśmy rozpoczyna się w niedzielnymi nieszporami, natomiast roraty zaczynają się od poniedziałku po tej niedzieli. Roraty trwają przez cały adwent od poniedziałku do soboty – nie ma ich w niedziele. Są także w wigilię (o ile nie wypada ona w niedzielę), ponieważ wigilia nie jest dniem świąt Bożego Narodzenia, ale jest ostatnim dniem adwentu.  Roraty mają również jeszcze jedną ciekawą tradycję a mianowicie lampiony które zapalone wierni przynoszą do kościoła.  Lampion to tradycja, którą uwielbiają dzieci. Nawiązuje on do przypowieści Jezusa o roztropnych pannach, które oczekiwały na przyjście Oblubieńca z zapalonymi lampami. Historycznie służyły też ludziom do oświetlania drogi, kiedy o zmroku zmierzali do kościoła na roraty. Lampion na roraty może być czworobokiem, na ściankach którego znajdują się witraże przedstawiające np. symbole chrześcijańskie. Niektórzy jako lampion na roraty wykorzystują też popularne od pewnego czasu latarenki, do których można wstawić świeczkę tealight albo małą lampkę na baterie. Wykonanie tych lampionów jest przeróżne, Od papierowych poprzez latarnie drewniane i metalowe po te wykonane ze szkła. 

Kiedy powinny odbywać się Roraty? To pytanie, które pojawia się szczególnie w miejscowościach, gdzie jest dużo kościołów. Zgodnie z tradycją bowiem roraty odbywają się zawsze wczesnym ranem (w większości kościołów zaczynają się pomiędzy 6:00 a 6:30), ale z biegiem czasu coraz więcej parafii decyduje się odprawiać roraty po południu (np. o 18:00), co może mieć związek ze słabą frekwencją o poranku bądź umożliwianiem uczestnictwa w mszy roratniej większej liczbie parafian. Choć tą tezą podważają rodzice dzieci, które w dzisiejszych czasach mają do późnych godzin lekcje lub zajęcia po za szkolne, które skutecznie uniemożliwiają uczestnictwo w nich dzieci. Cóż spór pozostaje nierozstrzygnięty, ostatecznie to proboszcz parafii rozeznaje jaki czas będzie najlepszy ku temu i to on ogłasza godziny rorat.  Dlaczego roraty powinny odbywać się o świcie? Ma to związek z tym, że adwent jest okresem czuwania i oczekiwania na przyjście Bożego Dzieciątka – nabożeństwo odprawiane o tak wczesnej porze jest wyrazem tego czuwania. W naszej skolwińskiej parafii nabożeństwa roratnie odbywają się naprzemiennie. Poniedziałki, środy, piątki wieczorem o 18.00 a we wtorki i czwartki o 6.30. Po porannych roratach ksiądz proboszcz gorąco zaprasza wszystkie uczestniczące w roratach dzieci na drożdżówkę i ciepłe kakao. 

Podsumowując i odpowiadając na pytanie Adwent to czas czuwania i oczekiwania ponownego  przyjścia Jezusa Chrystusa. Adwent to również  początek nowego roku liturgicznego czy jak mawiają kościelnego.